De Limburgse bonden
Limburg kent 9 bonden, waarvan 2 in Belgisch Limburg:
Bond Juliana en Baarlo 10 December 1908
Opgericht in Baarlo. Deze bond laat eigenlijk de grote diversiteit binnen het schutterswezen in Limburg zien. Waar bij andere bonden de nadruk wordt gelegd op bepaalde onderdelen en daardoor andere onderdelen niet aanwezig, is alles in deze bond vertegenwoordigd. Van exercitie tot vendelzwaaien. Voor meer informatie, ga hier naar de website van de bond.
De Bond Juliana organiseert 3 Bondsfeesten per jaar. Met 20 verenigingen in de Bond betekent dit dat elke vereniging elke 7 jaar dit schutterstreffen mag organiseren. De laatste 2 Bondsfeesten in Belfeld waren dan ook in 1999 en 2006. Klik hier voor een filmpje op YouTube van het Bondsfeest in 1999.
Bond Maasvallei 1923, 1947 heropgericht. (België)
Belgische bond gevestigd te Meeswijk. Er zijn geen verdere bijzonderheden te vertellen.
Bond Maas en Kempen 7 Maart 1948 (België)
Een belgische bond opgericht 7 Maart 1948 en gevestigd te Opglabeek. Een bond met vele gildes waar het familiesportschieten normaal is. Hier is het in tegenstelling tot vele bonden normaal dat vrouwen meeschieten en dus ook koning(in) worden. Maar verder dan het schieten gaat men (nog) niet. Vrouwen kunnen nog geen lid worden van het bestuur van een vereniging. Tegenwoordig komt het ook bij andere schutterijen voor dat vrouwen mogen schieten en dan met name bij de noordlimburgse schutterijen/bonden. Het is echter bij het ZLF en OLS nog steeds niet toegestaan dat vrouwen meeschieten.
Midden Limburgse Schuttersbond 18 April 1926
Gevestigd te Roermond.
Bond Berg en Dal 31 Maart 1960
Gevestigd te Noorbeek en een afscheiding van de Zuid Limburgse Bond. Deze kleine bond heeft zich afgescheiden omdat een aantal schutterijen het bezwaarlijk vond om elk jaar aan 3 of meer veroplichte bondsschuttersfeesten deel te nemen. De organisatie is hierdoor ook wat vrijer dan de andere zuid limburgse bonden. Het poalhouwe op de bronkdagis een traditie die herinneringen oproept aan de tijd dat de processieroute door protestantenmet bomen was versperd die de bielemannenmoesten weghakken.
Bond Eendracht maakt macht Weert 16 Oktober 1896
Sinds 1839 was Limburg gescheiden door de vorming van Belgie. Hier begint eigenlijk de geschiedenis van de Oud Limburgse Schutterfederatie. Deze bond kende grensoverschreidende samenwerkingen met de belgische schutterijen. Destijds werd reeds op een raamwerk van bolletjes geschoten van 2*2*2 cm en bij gebrek aan bolletjes op aardappelen. Dit gebruik kennen we nu nog al zijn de aardappelen uit het zicht verdwenen en zijn de bolletjes 1,5*1,5*1,5 cm. Destijds werd er geschoten met een onbeperkt aantal koppels van drie. De winnaar van de schietwedstrijd mocht het volgend schuttersfeest orgainiseren. Dit gaf wel eens problemen omdat sommige schutterijen schutters van buiten de eigen vereniging leende. Dit hield stand tot 1926. Vanaf 1927 werd er geschoten door één zestal. Bovendien mocht dat zestal maar lid zijn van één schutterij.
Bond Eendracht Born-Echt 1964
Ontstaan door de fusie van bond Eendracht Born en de bond Eendracht Groot te Echt. Bij een overlijden stuurt iedere schutterij een afvaardiging van 3 geuniformeerde leden. Dit geeft nog eens aan dat de onderlinge verbondenheid van schutterijen groot is.
Bond St. Gerardus Amstenrade November 1930
Deze bond kent veel militair geuniformeerden. Bij een eerste blik denkt men vaak waar zijn die mee bezig? Wat heeft dit machtsvertoon te maken met schutterij- en gilde-tradities? Allereerst verschilt het militair uniform in wezen niet van het fantasie- danwel gildeuniform. Verder kunnen we ook niet stellen dat er een principieel verschil is tussen de meegedragen geweren en de hellebaarden, pieken en spiesen van de gilden. Vanwege de strenge tradities, vrijwillig aangegaan, is er een grote inzet om zich onverkort aan oude schutterstradities te houden (broederschap, trouw en dienstbaarheid in verbondenheid met de kerk). Het is dus geen aktiviteitenvereniging waar vrijblijvendheid troef is. In tegendeel. Er worden eisen gestelt aan het lid worden en bij het lid blijven zelfs meer. Vrouwen worden enkel als lid van het muziekkorps of als marketenster geaccepteerd. Overigens was het de heer L. Jans van schutterij St. Gregorius de Grote te Brunssum die het begrip Marketenster introduceerde. In vroeger tijden waren dit verzorgende huishoudelijke figuren. Hun plaats was dan ook achter de legereenheden. Soms denkt men wel eens dat dit meisjes van plezier waren maar deze gedachte is niet juist.Sinds 1984 zijn er normen gesteld om tot een beoordeling te komen van beste marketenster(groep). Brunssum was de eerste die tijdens het OLS in 1974 verscheen met marketensters. Weldra volgden andere schutterijen waardoor het hedentendage meer regel als uitzondering is.
Zuid Limburgse Schuttersbond 1921
In 1932 koninklijke goedkeuring. Gevestigd te Eys-Wittem. Ook niet leden kunnen bij sommige schutterijen deelnemen aan het koningsvogelschieten onder de voorwaarde dat zij aan de verplichten van het koningschap voldoen. Bij het schieten op de vogel is het voorschrift dat eerst de kop, vervolgens de rechter- en linkervleugel en de staart moeten worden afgeschoten alvorens serieus aan de romp kan worden geschoten. Het is niet algemeen gebruikelijk dat het vogelschieten begint met een kerkdienst (mis) maar toch is er sprake van een kerkelijke binding.
De Oud Limburgse Schuttersfederatie 1937
De negen voornoemde bonden zijn bij deze federatie aangesloten en derhalve zijn alle schutterijen lid. Ieder jaar wordt tijdens het Oud Limburgs Schutterfeest (O.L.S.) gestreden om de "um" of wel de "Oude Limburger", een trofee die de best schietende vereniging krijgt. Deze trofee is een initiatief van Omroep Limburg, destijds nog ROZ, en Brand Bier Brouwerijen. De winnende schutterij mag tevens het OLS het volgend jaar organiseren, althans als zij dit willen.
Elke vereniging dient zich vooraf in te schrijven als deelnemer. Vergeten zij dit dan kunnen zij niet deelnemen aan dit feest, dit in tegenstelling tot de andere schuttersfeesten.
Bronnen:
Met vliegend vaandel en slaande trom, Alfons Ising 1986
De Schutterije van Heerle, Drs. M. van Dijk, 1994
- Bond Maasvallei 1923, 1947 heropgericht. (België)
- Bond Maas en Kempen 7 Maart 1948 (België)
- Midden Limburgse Schuttersbond 18 April 1926
- Bond Juliana en Baarlo 10 December 1908
- Bond Berg en Dal 31 Maart 1960
- Bond Eendracht maakt macht Weert 16 Oktober 1896
- Bond Eendracht Born-Echt 1964
- Bond St. Gerardus Amstenrade November 1930
- Zuid Limburgse Schuttersbond 1921
Bond Juliana en Baarlo 10 December 1908
Opgericht in Baarlo. Deze bond laat eigenlijk de grote diversiteit binnen het schutterswezen in Limburg zien. Waar bij andere bonden de nadruk wordt gelegd op bepaalde onderdelen en daardoor andere onderdelen niet aanwezig, is alles in deze bond vertegenwoordigd. Van exercitie tot vendelzwaaien. Voor meer informatie, ga hier naar de website van de bond.
De Bond Juliana organiseert 3 Bondsfeesten per jaar. Met 20 verenigingen in de Bond betekent dit dat elke vereniging elke 7 jaar dit schutterstreffen mag organiseren. De laatste 2 Bondsfeesten in Belfeld waren dan ook in 1999 en 2006. Klik hier voor een filmpje op YouTube van het Bondsfeest in 1999.
Bond Maasvallei 1923, 1947 heropgericht. (België)
Belgische bond gevestigd te Meeswijk. Er zijn geen verdere bijzonderheden te vertellen.
Bond Maas en Kempen 7 Maart 1948 (België)
Een belgische bond opgericht 7 Maart 1948 en gevestigd te Opglabeek. Een bond met vele gildes waar het familiesportschieten normaal is. Hier is het in tegenstelling tot vele bonden normaal dat vrouwen meeschieten en dus ook koning(in) worden. Maar verder dan het schieten gaat men (nog) niet. Vrouwen kunnen nog geen lid worden van het bestuur van een vereniging. Tegenwoordig komt het ook bij andere schutterijen voor dat vrouwen mogen schieten en dan met name bij de noordlimburgse schutterijen/bonden. Het is echter bij het ZLF en OLS nog steeds niet toegestaan dat vrouwen meeschieten.
Midden Limburgse Schuttersbond 18 April 1926
Gevestigd te Roermond.
Bond Berg en Dal 31 Maart 1960
Gevestigd te Noorbeek en een afscheiding van de Zuid Limburgse Bond. Deze kleine bond heeft zich afgescheiden omdat een aantal schutterijen het bezwaarlijk vond om elk jaar aan 3 of meer veroplichte bondsschuttersfeesten deel te nemen. De organisatie is hierdoor ook wat vrijer dan de andere zuid limburgse bonden. Het poalhouwe op de bronkdagis een traditie die herinneringen oproept aan de tijd dat de processieroute door protestantenmet bomen was versperd die de bielemannenmoesten weghakken.
Bond Eendracht maakt macht Weert 16 Oktober 1896
Sinds 1839 was Limburg gescheiden door de vorming van Belgie. Hier begint eigenlijk de geschiedenis van de Oud Limburgse Schutterfederatie. Deze bond kende grensoverschreidende samenwerkingen met de belgische schutterijen. Destijds werd reeds op een raamwerk van bolletjes geschoten van 2*2*2 cm en bij gebrek aan bolletjes op aardappelen. Dit gebruik kennen we nu nog al zijn de aardappelen uit het zicht verdwenen en zijn de bolletjes 1,5*1,5*1,5 cm. Destijds werd er geschoten met een onbeperkt aantal koppels van drie. De winnaar van de schietwedstrijd mocht het volgend schuttersfeest orgainiseren. Dit gaf wel eens problemen omdat sommige schutterijen schutters van buiten de eigen vereniging leende. Dit hield stand tot 1926. Vanaf 1927 werd er geschoten door één zestal. Bovendien mocht dat zestal maar lid zijn van één schutterij.
Bond Eendracht Born-Echt 1964
Ontstaan door de fusie van bond Eendracht Born en de bond Eendracht Groot te Echt. Bij een overlijden stuurt iedere schutterij een afvaardiging van 3 geuniformeerde leden. Dit geeft nog eens aan dat de onderlinge verbondenheid van schutterijen groot is.
Bond St. Gerardus Amstenrade November 1930
Deze bond kent veel militair geuniformeerden. Bij een eerste blik denkt men vaak waar zijn die mee bezig? Wat heeft dit machtsvertoon te maken met schutterij- en gilde-tradities? Allereerst verschilt het militair uniform in wezen niet van het fantasie- danwel gildeuniform. Verder kunnen we ook niet stellen dat er een principieel verschil is tussen de meegedragen geweren en de hellebaarden, pieken en spiesen van de gilden. Vanwege de strenge tradities, vrijwillig aangegaan, is er een grote inzet om zich onverkort aan oude schutterstradities te houden (broederschap, trouw en dienstbaarheid in verbondenheid met de kerk). Het is dus geen aktiviteitenvereniging waar vrijblijvendheid troef is. In tegendeel. Er worden eisen gestelt aan het lid worden en bij het lid blijven zelfs meer. Vrouwen worden enkel als lid van het muziekkorps of als marketenster geaccepteerd. Overigens was het de heer L. Jans van schutterij St. Gregorius de Grote te Brunssum die het begrip Marketenster introduceerde. In vroeger tijden waren dit verzorgende huishoudelijke figuren. Hun plaats was dan ook achter de legereenheden. Soms denkt men wel eens dat dit meisjes van plezier waren maar deze gedachte is niet juist.Sinds 1984 zijn er normen gesteld om tot een beoordeling te komen van beste marketenster(groep). Brunssum was de eerste die tijdens het OLS in 1974 verscheen met marketensters. Weldra volgden andere schutterijen waardoor het hedentendage meer regel als uitzondering is.
Zuid Limburgse Schuttersbond 1921
In 1932 koninklijke goedkeuring. Gevestigd te Eys-Wittem. Ook niet leden kunnen bij sommige schutterijen deelnemen aan het koningsvogelschieten onder de voorwaarde dat zij aan de verplichten van het koningschap voldoen. Bij het schieten op de vogel is het voorschrift dat eerst de kop, vervolgens de rechter- en linkervleugel en de staart moeten worden afgeschoten alvorens serieus aan de romp kan worden geschoten. Het is niet algemeen gebruikelijk dat het vogelschieten begint met een kerkdienst (mis) maar toch is er sprake van een kerkelijke binding.
De Oud Limburgse Schuttersfederatie 1937
De negen voornoemde bonden zijn bij deze federatie aangesloten en derhalve zijn alle schutterijen lid. Ieder jaar wordt tijdens het Oud Limburgs Schutterfeest (O.L.S.) gestreden om de "um" of wel de "Oude Limburger", een trofee die de best schietende vereniging krijgt. Deze trofee is een initiatief van Omroep Limburg, destijds nog ROZ, en Brand Bier Brouwerijen. De winnende schutterij mag tevens het OLS het volgend jaar organiseren, althans als zij dit willen.
Elke vereniging dient zich vooraf in te schrijven als deelnemer. Vergeten zij dit dan kunnen zij niet deelnemen aan dit feest, dit in tegenstelling tot de andere schuttersfeesten.
Bronnen:
Met vliegend vaandel en slaande trom, Alfons Ising 1986
De Schutterije van Heerle, Drs. M. van Dijk, 1994
Volg ons ook via Facebook:
