Vendelen

Op zondag 3 mei 2009 was het eindelijk zover, schutterij Sint Urbanus uit Belfeld presenteerde zijn vijf vendeliers tijdens het jaarlijkse vogelschieten. Broederschap Sint Urbanus mag voor het eerst in zijn 358-jarige geschiedenis zeggen dat ze een vendelgroep in hun midden hebben. Ton Spee, Kars en Jort van den Bongard, Ruud van Dijk en Joost Schers zijn afgelopen jaar in training gegaan bij twee ervaren vendeliers van Koninklijk Schuttersgilde Sint Lambertus uit Helden.

De jeugdige leden van de Broederschap zagen al jaren dat andere gildes vendelgroepen hadden en na verloop van tijd hadden ze het bestuur van de schutterij laten weten dat ze ook wilden gaan vendelen. Het bestuur gaf na een jaar van wikken en wegen zijn volledige goedkeuring aan dit initiatief, waardoor het balletje ging rollen. De Broederschap zocht contact op met de schutterij uit Helden, waar Jan van Lier en Bert Kusters de training wilden gaan verzorgen. De nodige afspraken werden gemaakt en sinds oktober 2008 zijn de vijf Belfeldse vendeliers iedere zondagmiddag te vinden op de Heldense schutterswei voor hun training.

De vendels van de broeders hebben een speciaal ontwerp met grote symbolische waarde, waarin de kleuren rood, geel en wit in de vorm van een gedeelte van een schild zijn verwerkt. Rood is de kleur van de broederschap en geel en wit zijn de kleuren van de Rooms-katholieke Kerk en binnen het schild zitten de bölkes. Op deze manier moeten de nieuwe vendels de schutterij zelf symboliseren die sinds zijn bestaan 'altaar, haard en troon' heeft beschermd.

Het vendelen zoals wij dat op de dag van vandaag kennen heeft, net als menige schutterij, zijn wortels diep in het verleden liggen. Vendeliers hadden een belangrijke functie in het leger: ze moesten zorgen voor de communicatie tussen de legerleiding en de kleine legereenheid waar ze het bevel over hadden. Het woord vendel is overgewaaid naar de schuttersgilden ten tijde van de 80-jarige Oorlog, toen de Spaans-Habsburgse legers door ons land trokken en het gebruik van het vaandel/vendel meenamen.De woorden vaandel en vendel werden in historische geschriften vaak door elkaar gebruikt, waardoor er nog steeds geen complete duidelijkheid is over de betekenis van beide woorden, ook nu nog gebruiken veel mensen de woorden vaandel en vendel door elkaar. Tegenwoordig zijn er afspraken gemaakt omtrent het gebruik van de woorden vaandel en vendel: een vaandel wordt gehanteerd door de vaandeldrager die zijn vlag alleen mag dragen en een vendel wordt gehanteerd door een vendelier, die met zijn vlag mag zwaaien, oftewel er mee mag vendelen.

Over de inhoud van dat vendelen hebben mensen vaak de verkeerde ideeën. Onwillekeurig denkt men meestal aan een folkloristische demonstratie van behendigheid en techniek, een idee dat wordt versterkt door de historische uniformen van de vendeliers. Wanneer een vendelier acrobatisch vendelt, kunnen toeschouwers een prestatie van pure vaardigheid aanschouwen, maar bij de meeste (ceremoniële) gelegenheden hebben de aanwezigen te maken met een vendelgroet. Ook daar moet een vendelier zijn vaardigheden kunnen tonen, maar de nadruk ligt ergens anders. De langdurige serie handelingen die men de vendelgroet noemt heeft namelijk belangrijke symbolische betekenissen.

Het vendelen in de schutterswereld is van oorsprong een eerbetoon aan de wereldlijke en de kerkelijke autoriteit en een eerbetoon aan de schutterskoning, jubilarissen, familie enz. Het zwaaien bij de vendelgroet symboliseert ook een strijd tussen 'goed' en 'kwaad', een vendelier moet het karakter van die strijd uitbeelden en hij weet, dat hij niet alleen voor zichzelf de strijd aangaat, maar ook voor zijn vereniging, zijn medebroeders en alle deugden waar ze zoveel waarde aan hechten. Die deugden vind je terug in het woord 'vendel': dat staat voor Vrede, Eendracht, Noblesse, Discipline, Eer en Lachen en Leven. Ik hoop dat schutters met deze achtergrondinformatie meer inzicht hebben gekregen in het vendelen, een sport die al eeuwen lang onlosmakelijk verbonden is met de schutterswereld.

Dit artikel is geschreven door ons lid Joost Schers en is ook te vinden op de web-site van de OLS Federatie.

In het maart nummer van 2010 van het Limburgs Schutterstijdschrift kunt u een ander artikel geschreven door Joost vinden dat over vlaggen, vaandels en vendels gaat.

In het december nummer van 2010 van het Limburgs Schutterstijdschrift beschrijft Joost het vendelen in Europa bladzijde 1 en bladzijde 2.
 

Soldaat van Oranje

In het weekend van 27 en 28 juni organiseerde de Belfeldse harmonie Kunst Na Arbeid ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding een themaconcert. Een reeks van bekende muziekstukken rond dit thema werden op een geweldige manier ten gehore gebracht in de Hamar in Belfeld. Ondersteunt met beelden, zang en vertellingen werd de sfeer rondom de Tweede Wereld Oorlog over de buhne gebracht. Land of Hope and Glorie, the Story of Anne Frank en Schindler's List waren een van de herkenbare melodieën die muzikaal vertolkt werden. Natuurlijk mocht Soldaat van Oranje niet ontbreken in deze lijst. Ter ondersteuning van deze bekende filmmuziek heeft de organiserende harmonie de vendeliers van de Broederschap vastgelegd op film. Door op onderstaande foto te klikken kunt u het prachtige eindresultaat bekijken.



De vendeliers van Broederschap St. Urbanus Belfeld treden op voor de jury.
 

Agenda
Mrt 2024
MaDiWoDoVrZaZo
123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
Volg ons ook via Facebook: Facebook